26 EKİMDEN İTİBAREN KARGO YAPILABİLECEKTİR.

Menşe Kuralları(Tercihli Menşe-Tercihli Olmayan Menşe)
Yazar: Faruk ŞEN - Ticaret Müfettişi


İçindekiler

Önsöz VIII
Kısaltmalar XII
Şekiller Listesi XIV
Tablolar Listesi XV

BİRİNCİ BÖLÜM 1
1. Menşe Kavramı 2
2. Dünya Ticaret Örgütüne Giden Süreç 3
3. GATT 1994 ve Menşe İlişkisi 6


İKİNCİ BÖLÜM 11
4. Tercihli Olmayan Menşe 12
4.1 ICC Menşe Kuralları Teklifi 12
4.2 UNCTAD Menşe Kuralları Çalışma Grubu 13
4.3 Revize Kyoto Sözleşmesi ve Menşe 14
4.3.1 Menşe Kuralları 14
4.3.1.1 Tümüyle Bir Ülkede Elde Edilme Kriteri 15
4.3.1.2 Esaslı Dönüşüm Kriteri 15


4.3.1.2.1 Tarife Pozisyonunda Değişiklik Kriteri 16
4.3.1.2.2 Esaslı İşçilik ve İşlem Kriteri 17
4.3.1.2.3 Katma Değer Kuralı 17
4.3.2 Menşe İspat Belgeleri 18
4.4 Menşe Kuralları Anlaşması 21
4.5 Uyumlaştırma Çalışma Programı 23
4.6 Menşe Kuralları Temel İhtilaf Alanları 24


4.6.1 Canlı Hayvanlar 24
4.6.2 Balıkçılık Ürünleri 24
4.6.3 Süt Ürünleri 25
4.6.4 Öğütülmüş Baharatlar 25
4.6.5 Kahve 26
4.6.6 Rafine Edilmiş Hayvansal ve Bitkisel Yağlar 26
4.6.7 Rafine Şeker ve Şeker Mamulleri 26
4.6.8 Kakao Müstahzarları ve Çikolata 26
4.6.9 Konserve Sebzeler/Meyvalar ile Meyve Suları ve Şaraplar 26
 
İçindekiler
4.6.10 Çimento 27
4.6.11 Kimyasallar 27
4.6.12 Deri Mamulleri 27
4.6.13 Tekstil ve Giyim Eşyası 27
4.6.14 Ayakkabılar 28
4.6.15 Kaplanmış Çelik Ürünleri 28
4.6.16 Makinalar ve Elektronik Ürünler 28
4.7 Menşe Kuralları Güncel Durum 29
4.7.1 Genel Kural 1: Armonize Sistem 29
4.7.2 Genel Kural 2: Menşe Kuralı 29
4.7.3 Genel Kural 3: Etkisiz Unsurlar 30
4.7.4 Genel Kural 4: Ambalajlar ve Ambalajlama Malzemeleri 30
4.7.5 Genel Kural 5: Aksesuar- Yedek Parça ve Aksamlar 30
4.7.6 Genel Kural 6: Yetersiz İşçilik ve İşlemler 30
4.7.7 Ek1: Tamamen Elde Edilmiş Ürün 31
4.7.8 Ek2: Ürün Bazlı Menşe Kuralları 33


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 37
5. Türk Menşe Sistemi ve Tercihli Olmayan Menşe 38
5.1.1 Tekstil Ürünlerinde Menşe Kuralları 38
5.1.2 Diğer Ürünlerde Menşe Kuralları 49
5.1.3 Menşe Yorum Kuralları 56
5.1.4 Aksesuarlar, Yedek Parçalar ve Aksam 59
5.1.5 Menşe Şahadetnamesi ve Sonradan Kontrolü 60
5.1.6 Menşe Şahadetna mesi Aranacak Haller 65


5.1.6.1 Anti Damping Vergisi - Telafi Edici Vergi ve Menşe 68
5.1.6.2 Korunma Önlemleri ve Menşe 73
5.1.6.3 Gümrük Birliği ve Menşe 77
5.1.6.4 Ek Mali Yükümlülükler ve Menşe 80
5.1.6.5 İlave Gümrük Vergisi ve Menşe 82
5.1.6.6 Kota ve Tarife Kontenjanı ve Menşe 86
5.1.6.7 Gözetim Uygulaması ve Menşe 87
5.1.7 Bağlayıcı Menşe Bilgisi 88
6. Tercihli Olmayan Menşe Kurallarının Karşılaştırılması 89
İçindekiler


DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 93
7. Tercihli Ticaret Sistemi 94
7.1 Menşe Kurallarının Esnekliği 96
7.2 Ticaret Sapması 97
7.3 Tercihli Rejim Uygulamaları 99


7.3.1 Tek Taraflı Tercihli Rejim Uygulamaları 99
7.3.2 Serbest Ticaret Anlaşmaları 100
7.4 Menşe Kümülasyonu 101
7.4.1 İkili Kümülasyon 102
7.4.2 Çapraz Kümülasyon 103
7.4.3 Tam Kümülasyon 106


BEŞİNCİ BÖLÜM 109
8. Tercihli Menşe Kuralları 110
8.1 Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi 110
8.1.1 GTS Kapsam ve Sınırları 111
8.1.2 GTS Hassas Sektör Uygulaması 111
8.1.3 GTS Tercihli Menşe Kuralları 112


8.1.3.1 Tümüyle Elde Edilme Kriteri 113
8.1.3.2 Esaslı Dönüşüm Kriteri 114


8.1.3.2.1 Tarife Pozisyonunda Değişiklik Kriteri 114
8.1.3.2.2 Esaslı İşçilik ve İşlem Kriteri 116
8.1.3.2.3 Katma Değer Kriteri 117
8.1.3.3 Yetersiz İşçilik ve İşlemler 120
8.1.4 Menşe Kümülasyonu 121
8.1.4.1 İkili Kümülasyon 121
8.1.4.2 Avrupa Birliği, İsviçre ve Norveç'le Kümülasyon 123
8.1.4.3 Bölgesel Kümülasyon 124
8.1.4.4 Genişletilmiş Kümülasyon 126
8.1.5 GTS Menşe İspat Belgeleri 126
8.1.5.1Form A Menşe Belgesi 127
8.1.5.2 Fatura Beyanı 129
8.1.5.3 Menşe Beyanı ve REX 129
İçindekiler


8.1.5.4 Tedarikçi Beyanı/Uzun dönem Tedarikçi Beyanı 131
8.1.6 Menşe Belgelerinin Sonradan Kontrolü 131
8.1.7 Ürünlerin Sevkiyatı/Doğrudan Nakliyat 132
8.1.8 GTS Kapsamında EUR.1 Dolaşım Belgesi ve Fatura Beyanı 133


ALTINCI BÖLÜM 135
8.2 Pan-Avrupa- Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi 136
8.2.1PAAMK Sistemi Menşe Kuralları 137
8.2.1.1 Tümüyle Elde Edilme Kriteri 138
8.2.1.2 Esaslı Dönüşüm Kriteri 140


8.2.1.2.1 Tarife Pozisyonunda Değişiklik Kriteri 140
8.2.1.2.2 Esaslı İşçilik ve İşlem Kriteri 145
8.2.1.2.3 Katma Değer Kriteri 146


8.2.2 Yetersiz İşçilik ve İşlemler 147
8.2.3 PAAMK Sistemi ve Kümülasyon 148
8.2.3.1PAAMK Sistemi ve İkili Kümülasyon 148
8.2.3.2 PAAMK Sistemi ve Tam Kümülasyon 150
8.2.3.3 PAAMK Sistemi ve Çapraz Kümülasyon 150


8.2.4 PAAMK Sisteminde Nitelendirme Birimi, Aksesuarlar, Yedek Parçalar, Aksam, Setler, Etkisiz Unsurlar ve Sergiler 156
8.2.5 PAAMK Sisteminde Ülkesellik İlkesi ve Doğrudan Nakliyat 157
8.2.6 PAAMK Sistemi ve Menşe İspat Belgeleri 161


8.2.6.1 PAAMK Sisteminde EUR.1 ve EUR-MED Dolaşım Belgeleri 161
8.2.6.2 PAAMK Sisteminde Fatura Beyanı/EUR-MED Fatura Beyanı 168


8.2.7 PAAMK Sistemi ve Değişken Geometri 169
8.2.8 PAAMK Sisteminde Geri Ödeme Yasağı ve Telafi Edici Vergi 170
8.2.9 PAAMK Sisteminde Telafi Edici Vergi ve Menşe Belgeleri 174


8.2.10 PAAMK Sistemi ve Menşe Belgelerinin Sonradan Kontrolü 177
8.2.11 PAAMK Sistemi ve Muhasebesel Ayırım 178
8.2.12 PAAMK Sistemi ve Tarım Ürünleri 180
8.2.13 PAAMK Sistemi ve AKÇT Ürünleri 180
 
YEDİNCİ BÖLÜM
8.3 Batı Balkan Menşe Kümülasyon Sistemi
 
183
184
 
İçindekiler
8.3.1 BBMK Sistemi Menşe Kuralları 184
8.3.2 BBMK Sistemi ve Menşe Kümülasyonu 185
8.3.3 BBMK Sisteminde Gümrük Vergilerinin Geri Ödenmesi ve Muafiyet 185
8.3.4 BBMK Sistemi ve Menşe Belgeleri 186
8.3.5 BBMK Sistemi Diğer Hususlar 187
8.4 Pan - Avrupa Akdeniz Tercihli Menşe Kurallarına Dair Bölgesel Konvansiyon
187
8.4.1 Bölgesel Konvansiyon ve Menşe Kuralları 188
8.4.2 Bölgesel Konvansiyon ve Menşe Kümülasyonu 188
8.4.3 Bölgesel Konvansiyonda Gümrük Vergilerinin Geri Verilmesi ve Muafiyet
192
8.4.4 Bölgesel Konvansiyon ve Menşe İspat Belgeleri 193
8.4.4.1 Bölgesel Konvansiyon ve EUR.1 ve EUR-MED Dolaşım Belgeleri 193
8.4.4.2 Bölgesel Konvansiyonda Menşe Beyanı/EUR-MED Menşe Beyanı 195


8.4.5 Bölgesel Konvansiyon ve Diğer Hususlar 196
8.4.6 Bölgesel Konvansiyonun Güncellenmesi 196


SEKİZİNCİ BÖLÜM 199
8.5 Türkiye Tarafından İmzalan Diğer Serbest Ticaret Anlaşmaları ve Tercihli Menşe
Kuralları 200
8.5.1 Türkiye- Güney Kore Serbest Ticaret Anlaşması 200
8.5.2 Türkiye- Malezya Serbest Ticaret Anlaşması 201
8.5.3 Türkiye- İran Tercihli Ticaret Anlaşması 206
8.5.4 Türkiye- Morityus Serbest Ticaret Anlaşması 208
8.5.5 Türkiye- Singapur Serbest Ticaret Anlaşması 211
8.5.6 Türkiye- Şili Serbest Ticaret Anlaşması 215
8.5.7 D-8 Üye Devletleri Arasında Tercihli Ticaret Anlaşması 218
8.5.8 İki Taraflı Menşe Kümülasyon Sistemi 220
8.5.9 Türkiye- Venezuela Ticaretin Geliştirilmesi Anlaşması 222


DOKUZUNCU BÖLÜM 225
9. Türk Tercihli Ticaret Sistemi Menşe Matrisi 226
10. Menşe Kaynaklı Usulsüzlükler 229
11. Stratejik Menşe Yönetimi: Menşe Mühendisliği 230
Kaynakça 234