4458 Sayılı Gümrük Kanunu 27.10.1999 da TBMM’de kabul edilerek 04.11.1999 tarihli 23866 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanarak 05.02.2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Gümrük Kanunu bir çerçeve kanunu olması nedeniyle (benim görüşüme göre ayrıca bir usul kanunu) belirli ve özellikle belirsiz atıflıların çokluğu, kanun metnin anlaşılmasını neredeyse imkansızlaştırmaktadır. Kitabın asıl ele alınma sebebi ise Uluslararası Ticaretin (Dış Ticaret, Gümrük Mevzuatı, Kambiyo ve Maliye) Anayasası olan 4458 sayılı Gümrük Kanunun metninde yer alan belirli ve belirsiz atıfların ortaya çıkarılarak metnin tamamının anlaşılmasına yönelik olarak dipnotlarla anlaşılabilir hale getirmektir. Mevzuata ilişkin bir kanunu okumak benim açımdan her seferinde bir kelime/konuyu bir tür scan/tarama yapmaktır. Bu yöntem mevzuat çalışmasına akademik bir yaklaşım katmaktadır. Kanunun çok iyi anlaşılması mevzuatın ruhunu anlamınıza yardımcı olacaktır. Mesleğimizde Gümrük Hukuku olarak bir boşluğu doldurması, bilgi kirliliği ve metnin okunmasıyla anlaşılmazlığın giderilmesine yönelik olarak bu kitap bir kılavuz olarak hazırlanmıştır.

İÇİNDEKİLER

4458 Sayılı Gümrük Kanunu

I Kısım- I Bölüm.......................................................................................... 15

Amaç, Kapsam ve Temel Tanımlar (Madde 1-4)

I Kısım- II Bölüm ........................................................................................ 25

Temsil Hakkı (Madde 5)

Gümrük Mevzuatının Uygulanmasına İlişkin Kararlar (Madde 6-7)

Bilgi (Madde 8-9)

Diğer Hükümler (Madde 10-14)

II Kısım-I Bölüm ......................................................................................... 41

Gümrük Tarifesi ve Eşyanın Tarife Pozisyonlarına Ayrılması (Madde 15-16)

II Kısım-II Bölüm ........................................................................................ 49

Eşyanın Tercihli Olmayan Menşei (Madde 17-21)

Eşyanın Tercihli Menşei (Madde 22)

II Kısım- III Bölüm ...................................................................................... 56

Eşyanın Gümrük Kıymeti (Madde 23-31)

II Kısım-IV Bölüm........................................................................................ 67

Eşyanın Ağırlığı ve Kapları (Madde 32)

III Kısım-I Bölüm ........................................................................................ 69

Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesine Giriş ve Çıkışı (Madde 33-35)

III Kısım-II Bölüm........................................................................................ 72

Özet Beyan ve Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine Girmesi (Madde 35/A)

Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine Girmesi

III Kısım-III Bölüm....................................................................................... 75

Eşyanın Gümrüğe Sunulması (Madde 39-41)

III Kısım-IV Bölüm....................................................................................... 76

Gümrüğe Sunulan Eşyanın Boşaltılması (Madde 42-45)

III Kısım-V Bölüm........................................................................................ 77

Gümrüğe Sunulan Eşyaya Gümrükçe Onaylanmış Bir İşlem veya Kullanım Belirlenmesi Zorunluluğu (Madde 46)

III Kısım-VI Bölüm ...................................................................................... 78

Eşyanın Geçici Depolanması (Madde 47-50)

III Kısım- VII Bölüm..................................................................................... 79

Transit Rejimi Altında Taşınan Eşyaya Uygulanacak Hükümler (Madde 51-52)

III Kısım-VIII Bölüm..................................................................................... 79

Diğer Hükümler-İmha (Madde 53-54)

IV Kısım- I Bölüm........................................................................................ 80

Gümrükçe Onaylanmış İşlem ve Kullanım Genel Hükümler (Madde 55-57)

IV Kısım-II Bölüm........................................................................................ 86

Eşyanın Bir Gümrük Rejimine Tabi Tutulması (Madde 58-73)

Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi (Madde 74-78)................................................ 104

Şartlı Muafiyet Düzenlemeleri ve Ekonomik Etkili Gümrük Rejimleri Genel Hükümler (Madde 79-83)

Transit Rejimi (Madde 84-92) .................................................................... 111

Gümrük Antrepo Rejimi (Madde 93-107)...................................................... 119

Dahilde İşleme Rejimi (Madde 108-122)....................................................... 127

Gümrük Kontrolü Altında İşleme Rejimi (Madde 123-127) .............................. 139

Geçici İthalat Rejimi (Madde 128-134)......................................................... 140

Hariçte İşleme Rejimi (Madde 135-149)........................................................ 147

İhracat Rejimi (Madde 150-151) ................................................................. 161

IV Kısım-III Bölüm  ................................................................................... 168

Serbest Bölgeler (Madde 152-162)

Yeniden İhracat, İmha ve Terk (Madde 163-165)

V Kısım .................................................................................................. 192

Türkiye Gümrük Bölgesinden Çıkan Eşya (Madde 165/A-166)

VI Kısım-I Bölüm ...................................................................................... 195

Gümrük Vergilerinden Muafiyet ve İstisna (Madde 167)

VI Kısım II Bölüm...................................................................................... 207

Geri Gelen Eşya (Madde 168-170)

VI Kısım III Bölüm..................................................................................... 215

Deniz Balıkçılığı Ürünleri ve Denizden Çıkartılan Diğer Ürünler (Madde 171)

VII Kısım ................................................................................................. 217

Sınır Ticareti (Madde 172)

VIII Kısım-I Bölüm .................................................................................... 219

Posta Gümrük İşlemleri (Madde 173-175)

VIII Kısım- II Bölüm................................................................................... 221

Akaryakıt ve Kumanya ile İlgili Hükümler (Madde 176)

VIII Kısım- III Bölüm .................................................................................. 223

Tasfiye Edilecek Eşyaya İlişkin İşlemler (Madde 177-180)

IX Kısım-I Bölüm ...................................................................................... 233

Gümrük Yükümlülüğünün Doğması (Madde 181-194)  

IX Kısım- II Bölüm..................................................................................... 248

Gümrük Vergilerinin Tahakkuku, Tebliğ ve Ödenmesi (Madde 195-201)

IX Kısım- III Bölüm .................................................................................... 257

Teminat (Madde 202-207)

IX Kısım-IV Bölüm..................................................................................... 267

Gümrük Yükümlülüğünün Sona Ermesi (Madde 208-209)

IX Kısım-V Bölüm ..................................................................................... 268

Vergilerin Geri Verilmesi veya Kaldırılması (210-217)

X Kısım- I Bölüm ...................................................................................... 275

Liman ve Antrepo İşletmelerinin Yükümlülükleri (Madde 218-219)

X Kısım- II Bölüm...................................................................................... 278

Çalışma Zamanı ve Fazla Çalışma Ücreti (Madde 220-222)

Gümrük Personelinin Kıyafeti ve Gümrük Bayrağı (Madde 223-224)

X Kısım- III Bölüm .................................................................................... 281

Gümrüklerde İş Takibi ve Gümrük Müşavirleri (Madde 225-230)

XI Kısım- I Bölüm ..................................................................................... 290

Cezalar Genel Hükümler (231-233)

XI Kısım- II Bölüm .................................................................................... 297

Vergi Kaybına Neden Olan İşlemlere Uygulanacak Cezalar (Madde 234-238)

XI Kısım- III Bölüm.................................................................................... 316

Usulsüzlüklere İlişkin Cezalar (Madde 239-241)

XII Kısım.................................................................................................. 320

İtirazlar-Uzlaşma (Madde 242-245)

XIII Kısım I Bölüm..................................................................................... 326

Yürürlükten Kaldırılan Hükümler (Madde 246)

XIII Kısım-II Bölüm  ................................................................................... 326

Geçici Maddeler (1-10 Maddeler)

XIII Kısım- III Bölüm .................................................................................. 332

Yürürlük ve Yürütme (Madde 247-248)

Tablolar

Tablo 1: Bölge Müdürlükleri ve Bağlı İller

Tablo 2: Bölge Müdürlükleri Birimleri

Tablo 3: İhtisas Gümrük İdareleri ve Tebliğleri

Tablo 4: Serbest Bölge Müdürlükleri

Tablo 5: Sınır Ticaretine Yetkili Gümrük Kapıları ve Sınır Ticaret Merkezleri

Tablo 6: Canlı, Taze Soğutulmuş Su Ürünleri İthalat Yapabilecek Gümrük Müdürlükleri

ve Gümrük Kapıları

Tablo 7: Muafiyetten Yararlanan Araçların Yetkili Gümrük İdareleri

Tablo 8: Gümrük Vergileri

Tablo 9: İthalat Vergileri

Tablo 10: Eşyaya İlişkin Bazı Özel Kanunlar

Tablo 11: Türk Gümrük Tarife Cetvelinde Kullanılan Ölçü Birimleri

Tablo 12: Yetkilendirilmiş Yükümlü Sertifikası Başvurusuna Yetkili Gümrük ve Dış Ticaret

Bölge Müdürlükleri

Tablo 13: Tercihli Tarife Anlaşma Kodları

Tablo 14: (2022) Genelleştirilmiş Tercihler Sisteminden Yararlanacak Ülke Listesi

Tablo 15: Dünya Ticaret Anlaşması Ekleri

Tablo 16: CE İşareti Yönetmelikleri

Tablo 17: Incoterms Kuralları ve Açıklaması

Tablo 18: Konvertibl Dövizler (21.12.2021/31696 RG)

Tablo 19: Uluslararası Havalimanları

Tablo 20 Piyasa Denetim ve Gözetim Kuruluşları ve Ürün Grupları

Tablo 21 Basımı ve dağıtımı yapılan bedelli ve bedelsiz belgeler ile bedelli belgelerin

ücretleri

Tablo 22 İhracı Yasak Mallar Listesi

Tablo 23 Gümrük Kanunu Yönetmelik Atıfları ve Yönetmelikleri

Tablo 24 Piyasa Gözetimi ve Denetimi Kuruluşları ve Ürün Grupları